Badanie polega na wykonaniu tomografii komputerowej (TK) w celu oceny narządów miednicy.

Tomografia komputerowa to badanie pozwalające na uzyskanie przekrojów badanych części ciała lub narządów przy użyciu tomografu. Istotą tomografii komputerowej jest odwzorowanie narządów w przekroju, tzn. wykonanie zdjęć poszczególnych warstw narządu. Warstwy mają te mają bardzą cienką średnicę od 2 do 10 mm co pozwala na wykrycie nawet kilkumilimetrowych zmian w strukturze narządu.

Wynik badania tomografem komputerowym nazywamy się tomogramem.

Wskazania ze strony miednicy małej do wykonania TK

_ nowotwory narządów rodnych kobiety i gruczołu krokowego (prostaty) u mężczyzny
_ guz pęcherza moczowego

Przeciwwskazania do tomografii komputerowej

_ ciąża
_ wole toksyczne tarczycy
_ ostry krwotok śródmózgowy
_ niewydolność nerek

oraz przeciwwskazania związane z podaniem jodowych środków środków cieniujących

_ uczulenie na jod
_ ryzyko rozwinięcie się nadczynności tarczycy
_ nadczynność tarczycy

oraz

_ niewydolność krążenia
_ jaskra
_ cukrzyca typu I
_ nadciśnienie tętnicze
_ astma oskrzelowa
_ rozedma płuc
_ niewydolność wątroby
_ szpiczak
_ wiek poniżej 2 lub powyżej 60 r.ż.
_ znaczne odwodnienie

Przygotowanie do badania

_ na czczo w dniu badania (od ostatniego posiłku powinno upłynąć przynajmniej 6 godzin, pacjent może zażyć leki)
_ personel medyczny zbierze wywiad na temat uczuleń na środki cieniujące, chorób współistniejących
_ należy usunąć biżuterię, protezy zębowe oraz aparat słuchowy w przypadku tomografii głowy i szyi

Specyficzne procedury z zastosowanie tomografu komputerowego

_ badanie jamy brzusznej: 1 - 2 godziny przed badaniem podanie doustne środka cieniującego
_ badanie jelita grubego: podanie środka cieniującego doodbytniczo
_ badanie dróg rodnych: podanie środka cieniującego dopochwowo
_ kolonoskopia wirtualna: dieta kleikowa przez 3 dni przed badaniem, w dniu poprzedzającym badanie zalecane jest zastosowanie preparatów oczyszczających jelita (np. Fortrans)
_ bezpośrednio przed badaniem wypełnienie jelita powietrzem

Wykonanie badania

_ Założenie wkłucia obwodowego w celu podania środka cieniującego oraz ewentualnie leków związanych z reakcją uczuleniową
_ Pacjent będzie w kontakcie z personelem medycznym poprzez infolinię (w trakcie badania może występić duszność, uczucie gorąca, nudności spowodowane podanie środka cieniującego; konieczność unieruchomienia oraz przebywania w małej przestrzeniu może powodować uczucie klaustrofobii)
_ Ułożenie pacjenta na ruchomym stole (pacjent pozostaje w bezruchu)
_ Założenie osłon na gonady, tarczycę a także na piersi u dziewcząt poniżej 16 r.ż.
_ Poinformowanie pacjenta o konieczności leżenia nieruchomo w trakcie badania.
_ Wykonanie serii zdjęć z jednoczesnym podaniem środka cieniującego dożylnie. Prośba o czasowe wstrzymanie oddechu.
_ Zakończenie badania. zdjęcie osłon indywidualnych. Pomoc w zejściu ze stołu.
_ Badanie trwa 10 - 30 min. w zależności od prześwietlanych części ciała
_ Obserwacja pacjenta po badaniu (w ciagu 20 min. po badaniu może pojawić się reakcja uczuleniowa).
_ Nawodnienie (zalecane 2,5 litra płynów na dobę)

Z uwagi na to, że pacjent musi leżeć nieruchomo, małym dzieciom lub osobom pobudzonym podaje się środki usypiające.

Źródło:
Praca zbiorowa pod red. nauk. L. Kalinowski. Encyklopedia badań medycznych. Wydawnictwo Medyczne Makmed, Gdańska 1996.
Red. naukowa M. Kózka, L. Płaszewska - Żywko. Procedury pielęgniarskie. Podręcznik dla studiów medycznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa, 2009.

Zdjęcia:
http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Tomograf_wmw_sggw.jpg&filetimestamp=20091110121741