Dysfonia

Zdefiniowano dwa rodzaje dysfonii: dysfonię czynnościową oraz dysfonię organiczną.

Dysfonia czynnościowa jest zaburzeniem fonacji bez uchwytnej przyczyny organicznej, choć można podejrzewać inne czynniki: ogólnoustrojowe, psychogenne lub przeciążeniowe. Można wyróżnić 4 podgrupy dysfonii czynnościowej: dysfonię hiperfunkcyjną (objawy to chrypka i szorstki głos, występuje głównie u kobiet przeciążających głos – śpiewaków i nauczycieli); dysfonię hipofunkcyjną (objawy to głos matowy i ochrypły, a przyczyną może być zmęczenie i przeciążenie głosu): afonię psychogenną (występuje głownie u kobiet z objawami bezgłosu przy zachowaniu dźwięcznego kaszlu i śmiechu oraz towarzyszącymi objawami psychosomatycznymi); dysfunkcja fałdów głosowych (objawy to zmiany głosu, świsty, uczucie ucisku w gardle występujące dwa razy częściej u kobiet w wieku 20 do 40 r.ż.).

Diagnostyka

Diagnostyka polega na wywiadzie przedmiotowym i podmiotowym oraz badaniu stroboskopowym lub rynolaryngoskopii, badaniu spirometrycznym.

Leczenie

Leczenie przyczynowe polega na unikaniu czynników drażniących (dymu papierosowego), oszczędzaniu głosu, ćwiczeniach oddechowych, specjalistycznym leczeniu foniatrycznym oraz psychoterapii.

Dysfonia organiczna występuje głównie z powodu zaburzeń rozwojowych i anatomicznych, guzków głosowych, polipów fałdów głosowych, ziarniaków, torbieli, nowotworów, urazów. Istotną przyczyną dysfunkcji są także porażenia fałdów głosowych w przypadku porażenia jądra ruchowego nerwu błędnego (dysfagia i zachłystywanie), choroby Parkinsona oraz w skutek uszkodzenia nerwu krtaniowego podczas operacji tarczycy, pojawienia się guzów śródpiersia lub oskrzela, tętniaka aorty lub zmian pozapalnych.
Do najczęstszych objawów należą: chrypka, bezgłos, wysiłek podczas mówienia, duszność wdechowa.

Diagnostyka

W wykryciu zmian chorobowych pomaga badanie stroboskopowe oraz laryngoskopia, a w przypadku wystąpienia nowotworu – biopsja.

Leczenie

Leczenie polega na wykonaniu zabiegu mikrochirurgicznego krtani oraz rehabilitacji logopedycznej.

Rak krtani

Rak krtani występuje dużo częściej u mężczyzn – 9 razy, niż u kobiet. Dotyczy głównie palaczy i oraz pięćdziesięciolatków. Przerzuty występują bardzo rzadko.

Objawy

Rak głośni objawia się przewlekła chrypką, a rak nagłośni – bólem gardła przy połykaniu promieniującym do ucha i dysfagią.

Diagnostyka

Rozpoznanie następuję  na podstawie badania przedmiotowego u lekarza pierwszego kontaktu – badanie palpacyjne szyi, węzłów chłonnych, ruchomości krtani. Lekarz POZ może skierować pacjenta na USG szyi oraz ewentualną biopsję cienkoigłową węzłów chłonnych. Badanie laryngoskopowe wykrywa guzy, nacieki, unieruchomienie jednego lub obu fałdów głosowych.

Leczenie

Proces terapeutyczny polega na napromienianiu lub częściowym albo całkowitym wycięciu krtani, połączonym z operacją węzłów chłonnych szyjnych i radioterapią.

Źródło:
Szczeklik A. red., Choroby wewnętrzne. Stan wiedzy na rok 2011. Medycyna praktyczna, Kraków 2011.
Herold G., Medycyna wewnętrzna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.